Badamy ankietą, informujemy filmem – czyli Ekonomik o motywacji do nauki

Witajcie,

z przyjemnością i ciekawością zapoznałem się z Waszym sprawozdaniem z realizacji wyzwania nr 2 z obszaru "Uczenie się i nauczanie".

Uważam, że wykonaliście zadanie naprawdę wartościowe, które tworzy szansę na pozytywne zmiany w Waszej szkole. Opis spełnia wszystkie kryteria, przyjęte przez nas i znajdujące się w Przewodniku. Akceptuję je i ponownie przyznaję Wam wyróżnienie.

Na podkreślenie zasługują w szczególności następujące cechy Waszego przedsięwzięcia i jego efektów:

Istotność: badanie, którego się podjęliście, odnosi się do jednego z najważniejszych problemów, jakie się pojawiają w szkolnym życiu. Co więcej, opracowaliście także adekwatne do wyników badań wnioski, które mogą skłonić zainteresowanych w Waszej szkole do refleksji i konstruktywnego działania.

Reprezentatywność: słusznie uważacie za swój duży sukces to, iż udało się Wam uzyskać informacje od 40% uczniów Waszej szkoły, co jest fantaystycznym wynikiem w obecnych warunkach.

Przejrzystość: umiejętnie skorzystaliście z programu MForms, dzięki czemu wyniki Waszego badania są przedstawione czytelnie. Dodatkowo, wyprodukowaliście atrakcyjny wizualnie filmik-prezentację, która w ciekawy sposób łączy wyniki badań z pomysłami na pozytywne przepracowanie kilku problemów z obszaru motywacji do nauki.

Przemyślane założenie: "Przyjęliśmy, że mimo wszystko nauczyciel jest tą osobą, w której powinniśmy szukać tej motywacji – sami uczniowie stwierdzili, że belfrzy znajdują się z zaraz za samymi uczniami, jeśli chodzi o motywację".

Realistyczny pomysł na to, co dalej robić z wynikami badań i wnioskami: "czekamy na kolejną Radę Pedagogiczną (ma się odbyć w połowie kwietnia). Na Radzie wystąpi jeden lub dwoje z nas i omówimy wyniki ankiety oraz przedstawimy nauczycielom pomysły uczniów na to, jak nas motywować do nauki i tym samym podnosić efektywność naszej nauki. Liczymy, że grono pedagogiczne zastosuje nasze pomysły w swojej pracy z nami. Poza tym wystosowaliśmy prośby do nauczycieli-wychowawców, by posiłkując się naszym filmem, omówili kwestię motywacji uczniów do nauki oraz sposoby na efektywne uczenie się".

Gratuluję Wam pomysłu na realizację wyzwania i rzetelności oraz kreatywności, jaką się w tym procesie wykazaliście. Nie mam też najmniejszych wątpliwości co do Waszej samodzielności w realizowaniu zdania.

Co do pewnych niejasności: podzielę się tylko uwagami odnośnie dwóch kontrowersyjnych sformułowań zawartych w filmiku:

1. Zwróćcie uwagę na różnicę pomiędzy wynikami badań a tezą przedstawioną we fragmencie zaczynającym się od 6:04. W tym kontekście nie jest prawdą, że "ponad połowa nauczycieli nie motywuje uczniów do nauki". Z wykresu wynika, że nie sprawdza się w motywowaniu 44% pedagogów a ponad połowa (56%) robi to właściwie.

2. Moje wątpliwości- jako niezaangażowanego odbiorcy- budzi mocna i jednoznaczna teza z filmu (7:08), która brzmi (cyt.): "Nauczyciele dają nam wszystkie możliwe środki i wiedzę- to do nas samych zależy, czy będziemy chcieli ją przyjąć".

Gdyby potraktować ją dosłownie, to oznaczałoby, że Wasi nauczyciele są ideałami i nie mają nic do zrobienia w zakresie motywowania uczniów do uczenia się. Rodzi się w tym momencie pytanie: po co ich w ogóle zawiadamiać o wynikach Waszego badania, skoro wszystko zależy od uczniów?

Moim zdaniem, taka konkluzja nie znajduje jednak potwierdzenia w oczywistych wynikach Waszych badań. Na przykład, jeśli do nauczycielskich "środków" zaliczymy umiejętność motywowania uczniów do uczenia się, to 44% nauczycieli nie wyrabia się w tym działaniu (odpowiedź na pytanie 6). Jeśli do "środków" zaliczymy umiejętność zachęcania uczniów do przychodzenia do siebie z trudnościami i tworzenie warunków dostępności dla uczniów, to duża część uczniów nie jest w stanie przełamać bariery w tej kwestii. To sprawia, że uczniowie pozostają sami ze swoimi wątpliwościami (odpowiedź na pytanie 13).

Co więcej, spójrzmy na listę pożądanych motywujących zachowań nauczycieli. Wprost z niej wynika, że wiele obecnie prezentowanych przez nich działań i postaw ma skutek demotywujący, np. faworyzowanie pewnych uczniów, nieciekawe lekcje, nieokazywanie pasji do swojego przedmiotu, nieumiejętność nawiązywania konstruktywnych relacji z uczniami, nieumiejętność zrozumiałego wyjaśnienia nowych pojęć i treści, ubóstwo metodyczne, podawanie nieprzyswajalnych ilości materiału…

Reasumując: czy naprawdę nie dostrzegacie sprzeczności pomiędzy tą tezą a wynikami badań widzianymi w kontekście przyjętego przez Was założenia, które pozwolę sobie przytoczyć jeszcze raz: "Przyjęliśmy, że mimo wszystko nauczyciel jest tą osobą, u której powinniśmy szukać tej motywacji"?

Z pozdrowieniami

Mentor Janusz